HEMA: veroorzaker van de acrylaatallergie of zwarte schaap?

HEMA wordt vaak als de boosdoener aangewezen. Zeker nu sommige producten in opspraak zijn vanwege de toename aan acrylaatallergieën. Maar is dat wel terecht? Nailed It zocht het een en ander voor jullie uit.

Wat is 2-HEMA en waarom is het belangrijk om ervan op de hoogte te zijn?

2-HEMA, ook bekend als 2-hydroxyethylmethacrylaat, is een chemische stof die wordt gebruikt in veel (gel)nagelproducten. Deze stof staat echter in de belangstelling vanwege de toename aan allergische reacties en veiligheidskwesties. Het is van essentieel belang om als nagelstyliste op de hoogte te zijn van deze problematiek, zodat je de nodige voorzorgsmaatregelen kunt nemen en je klanten goed kunt informeren. Door het nemen van de juiste maatregelen, kan je het risico op een allergie verkleinen.

Allergische reacties en symptomen van 2-HEMA-gebruik

Het gebruik van producten met 2-HEMA kan bij sommige mensen allergische reacties veroorzaken. Dit kan leiden tot contactallergie, waarbij een uitslagplek (eczeem) ontstaat op de huid die in aanraking is gekomen met 2-HEMA. Deze uitslag kan pijnlijk zijn, ernstige jeuk veroorzaken en het uitvoeren van werk bemoeilijken, vooral als het zich op de vingers bevindt. Het is belangrijk om te weten dat een allergie voor 2-HEMA een blijvende aandoening is die niet vanzelf verdwijnt en bij herhaalde blootstelling kan verergeren.

Waarom is er een toename in allergische reacties?

2-HEMA is een veelgebruikte, allergene stof in nagelproducten. Gedeeltelijk kan de toename aan allergieën verklaard worden doordat nagelproducten ontzettend in populariteit winnen. Niet alleen bij nagelstylisten, maar ook door thuisgebruikers. Het advies is altijd om alleen met nagelproducten te werken als je productkennis hebt. Tijdens de coronacrisis was er ook een toename aan contactallergieën zichtbaar, waarschijnlijk omdat consumenten zelf aan de slag gingen met producten. Niet alleen HEMA, maar ook andere acrylaten in nagelproducten kunnen een acrylaatallergie veroorzaken.

Het is onbekend in hoeverre HEMA ‘verantwoordelijk’ is voor deze allergieën. “Sommige bronnen zeggen dat HEMA zwak allergeen is, zoals de SCCS opinion. Anderen, zoals de Cosmetic Ingredient Review, melden dat het een sterk allergeen is. Aangezien HEMA zeer waarschijnlijk het meest wordt gebruikt in nagelproducten, is het ook het meest frequent positief bij plakproeven door de dermatoloog”, zegt Anton de Groot, voormalig dermatoloog die nu onderzoek doet naar HEMA.

Wie loopt er risico op allergische reacties?

Er is geen specifieke groep mensen bekend die bijzonder gevoelig is voor 2-HEMA-allergieën. Wat wel opmerkelijk is, is dat sommige mensen pas lange tijd na blootstelling klachten ontwikkelen, terwijl anderen dit juist heel snel krijgen. Hoe dit komt, is niet bekend.

Behandeling en verlichting van 2-HEMA-gerelateerde allergieën

Ben je eenmaal allergisch, dan kun je daar helaas niet meer van genezen. Er is wel behandeling mogelijk, maar die richt zich voornamelijk op het onderdrukken van klachten. Krijg je klachten dan is het heel belangrijk om bij de eerste tekenen van allergie een arts te raadplegen, zodat de juiste maatregelen kunnen worden genomen om verdere blootstelling te minimaliseren en de symptomen te verlichten. Een deel van de nagelstylisten die een contactallergie krijgt, moet stoppen met het vak. Vaak is aangepast werken echter mogelijk. Door middels een plakproef bij de dermatoloog op zoek te gaan naar een product zonder de specifieke acrylaten waar je allergisch op reageert en door de juiste voorzorgsmaatregelen te nemen. Denk ook aan voorzorgsmaatregelen zoals netjes en schoon werken en het dragen van nitril handschoenen.

Alternatieve producten en het belang van hygiënisch werken

Hoewel er alternatieve producten beschikbaar zijn, reageert het lichaam vaak op vergelijkbare wijze op chemisch vergelijkbare stoffen. Dit betekent dat als iemand een allergie heeft ontwikkeld voor 2-HEMA, er een risico bestaat op allergische reacties op andere vergelijkbare stoffen. We kunnen niet genoeg benadrukken hoe belangrijk preventie is, zorg altijd voor een schone werkplek en het naleven van strikte hygiëneregels. Dit minimaliseert de blootstelling aan allergenen en kan onnodig leed helpen voorkomen.

Advies van Prof. Dr. T. Rustemeyer, dermatoloog en allergie specialist

We spraken over de risico’s van 2-hydroxyethylmethacrylaat met Prof. Dr. T. Rustemeyer. Ook hij benadrukt met klem hoe belangrijk het is om bewust te zijn van de risico’s die het gebruik van 2-HEMA met zich mee kan brengen.

Wat is uw algemene mening over het gebruik van producten die 2-HEMA bevatten?

“Allereerst wil ik benadrukken dat al sinds decennia bekend is dat deze stof een allergie kan uitlokken. Dat is niet nieuw. Dat weten we vanuit professionals die deze stof gebruiken, bijvoorbeeld uit de tandheelkunde. Maar opeens kwam er een grote stroomversnelling van mensen die klachten krijgen door dit molecuul. Terwijl bij de tandheelkunde in een andere, meer professionele toepassing, de problemen minder werden, zagen we meer en meer vrouwen op het spreekuur die klachten kregen door dit molecuul. Er werd een verband gelegd met het zetten van acrylnagels. Waarschijnlijk ligt de oorzaak van deze ontwikkeling in het minder hygiënisch werken of in het gebrek aan kennis over de manier waarop er met deze stof gewerkt moet worden waardoor mensen onnodig veel risico’s lopen. An sich, vind ik het prima dat dit product gebruikt wordt, maar door een veranderd gebruik, een andere blootstelling, is er opeens een groot maatschappelijk probleem ontstaan.”

Welke mogelijke allergische reacties kunnen optreden bij blootstelling aan 2-HEMA? Wat zijn de symptomen en hoe ernstig kunnen ze zijn?

“Voor dit molecuul zijn in principe drie klachten bekend. Het ene is een neurotoxisch effect, prikkelingen in de huid die zeer onaangenaam zijn. Dat is geen allergie maar een ander probleem. Een andere klacht is beschadiging van de nagel, vooral onycholysis, loslating van de nagel. Het derde probleem is een allergisch contacteczeem. Er zijn natuurlijk verschillende soorten allergieën, maar de meeste allergieën die door 2-HEMA worden uitgelokt zijn contactallergieën. Een contactallergie betekent dat je op de plek waar dat molecuul komt, een uitslagplek (eczeem) krijgt. Dat is hinderlijk, pijnlijk en jeukt heel erg en het kan je ernstig belemmeren in het uitvoeren van je werk. Bijvoorbeeld als dat eczeem op je vingers zit, kan het heel moeilijk worden om met die vingers te werken. Het is geen allergische shock waar je aan dood kan gaan, maar wel erg vervelend. Als je die allergie eenmaal ontwikkeld hebt, raak je dit ook nooit meer kwijt. Daarom is het zo belangrijk dat mensen beschermd worden, zodat ze niet allergisch kunnen worden. Dus dat ze veilig zijn, dat blootstelling beperkt of geminimaliseerd wordt. En als je allergisch bent, dat je het ook zo snel mogelijk weet. Want iedere keer dat je weer met die stof in contact komt, wordt de allergie daarmee erger.”

Reactie van de NVWA

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft gereageerd op de vraag of zij controles uitvoeren en waarom zij hier weinig meldingen over ontvangen. De NVWA heeft sinds 2014 slechts twee meldingen ontvangen over gelproducten en heeft deze meldingen afgehandeld. Ze benadrukken echter dat meldingen essentieel zijn voor hun werk en roepen op om melding te doen bij vermoedens van onveilige producten op de markt. Het doen van meldingen kan via de volgende link: Melding doen over non-food-producten | Melding doen | NVWA.

De NVWA zegt dat zij normaal gesproken niet vooraf aankondigen op welke producten zij precies gaan controleren. Het is de verantwoordelijkheid van bedrijven om veilige producten aan te bieden, en de NVWA controleert of zij zich aan wet- en regelgeving houden. De NVWA werkt risicogericht, wat betekent dat zij controles uitvoeren op basis van factoren zoals de gezondheidseffecten van bepaalde stoffen, verkoopvolumes, naleving door ondernemers, en meldingen die zij ontvangen. Hoewel zij nauwelijks meldingen ontvangen over het specifieke product waarover de vraag werd gesteld, benadrukken ze dat het niet verstandig is om producten te gebruiken die niet aan de EU-wetgeving voldoen. “Het is de verantwoordelijkheid van de sector om dergelijke producten niet te gebruiken.”

Conclusie

Als nagelstyliste is het jouw verantwoordelijkheid om jezelf en jouw klanten te informeren en te beschermen. Wees alert op mogelijke symptomen van allergische reacties en neem bij twijfel contact op met een arts. Zie jij gegronde reden om een product te wantrouwen, meldt dit dan bij de NVWA. Door jouw kennis en zorgzaamheid kun je bijdragen aan een veilige en plezierige nagelervaring voor iedereen. Zorg ervoor dat je als nagelstylist professioneel te werk gaat en beschikt over de juiste (product)kennis. Op die manier is het risico op een allergie te verkleinen, niet alleen voor HEMA maar ook voor andere bestanddelen.